پارتیکل کانتر چیست؟

روزانه شاهد افزایش روزافزون ریزگرد ها و آلاینده های هوا هستیم. گذشته از اینکه محیطی که در آن زندگی می کنیم و نفس می کشیم باید عاری از گرد و غبار معلق و مواد آلاینده باشد، برای انجام بعضی آزمایش ها یا انجام عمل های جراحی به محیطی کاملا تمیز و استریل بدون ذرات ریز گرد و غبار نیاز است. دستگاه پارتیکل کانتر می تواند مهیا بودن این شرایط را تضمین نماید. پارتیکل کانتر یا غبارسنج دستگاهی است که می تواند هم زمان نوع و تعداد ذرات ریز معلق را تشخیص داده و مقدار را نمایش دهد. این دستگاه با مکش هوا و عبور آن از سنسور داخلی، تعداد ذرات را شمرده و نوع و حتی سایز آن ها را تشخیص می دهد. اندازه گیری میزان آلایندگی و ذرات معلق در هوا با توجه به آلودگی روزافزون کارخانه ها و نیروگاه ها، توسط تولیدکنندگان اجباری شده است. لذا این دستگاه در مدل های مختلف کاربرد زیادی پیدا کرده و قابلیت استناد برای ناظران بهداشت حرفه ای دارد.

پارتیکل کانتر چگونه کار می کند

برای شمارش ذرات روش های مختلفی وجود دارد. پرکاربرد ترین آن ها روش تابش نور و تیرگی نور است. در این روش از لیزر، هالوژن یا اشعه مادون قرمز استفاده می شود. دو فرستنده و گیرنده در دو طرف کانال قرار گرفته اند که به طور همزمان امواج مادون قرمز را ارسال و دریافت می کنند. با عبور ذرات معلق از کانال، غلظت کنال بالا رفته و میزان نور دریافتی توسط گیرنده کمتر از نور ارسالی توسط فرستنده خواهد بود. وجود این اختلاف پارامتری است که با انجام محاسبات، میزان غلظت و تعداد ذرات در مکانال را مشخص می نماید. علاوه بر این با حضور این ذرات در کانال نوری که فرستاده می شود، دچار پراکندگی شده و میزان و زاویه این پراکندگی قابل تشخیص است. با استفاده از این میزان، می توان قطر ذرات موجود را نیز تا میزان دقیقی اندازه گیری کرد.

انواع پارتیکل کانتر

پارتیکل سنج ها با توجه به قابلیت و کاربردی که دارند در سه دسته، پارتیکل کانتر جامد، پارتیکل کانتر مایع و پارتیکل کانتر آئرسول یا ذرات پخش شده در هوا وجود دارند. پارتیکل کانتر مایع برای تشخیص کیفیت مایعات کاربرد زیادی دارد. از این دستگاه در نظافت تجهیزات تولیدی برق، ساخت قطعات و داروهای تزریقی و همچنین کاهش خرابی های هیدرولیکی استفاده می شود. ذره سنج یا پارتیکل کانتر جامد در صنعت و اندازه گیری ذرات خشک کاربرد دارد. در عملیات حفر معدن نیز از پارتیکل کانتر جامد برای تشخیص سایز ذرات ورودی خرد کننده سنگ استفاده می شود. اما کاربردی ترین دسته را می توان به پارتیکل کانتر های آئرسول نسبت داد.

فیلتر پارتیکل کانتر چیست؟

برای کالیبره نمودن غبارسنج ها معمولا از فیلتر صفر پارتیکل کانتر استفاده می شود. فیلتر غبار سنج را به ورودی پمپ پارتیکل کانتر متصل کرده و پمپ را راه اندازه کرد. نحوه کالیبره کردن پارتیکل کانتر در مدل های مختلف متفاوت است ولی عموما بدین صورت انجام می شود.

موارد مهم در انتخاب و خرید پارتیکل کانتر:

غبارسنج ها تجهیزات تخصصی هستند که باید قبل از خرید آن ها به مشخصات فنی دقت کرد. مشخصاتی مانند تعداد کانال، میزان جریان یا شار عبوری، دقت دستگاه و ذرات تصادفی، مد های شمارش ذرات و محدوده دما از عوامل مهم برای شناخت و استفاده از پارتیکل کانتر هستند.

تعداد کانال پارتیکل کانتر:

برای اندازه گیری میزان ذرات معلق در هوا باید مکان مورد نظر، روش اندازه گیری و بازه اندازه گیری مشخص شود. بازه ی اندازه گیری را تعداد کانال ها مشخص می کند. در واقع منظور از تعداد کانال قطر ذراتی است که از کانال مخصوص عبور می کند. با افزایش تعداد کانال ها، محدوده اندازه گیری نیز بیشتر می شود. غالبا قطر کانال ها 0.3 , 0.5 ,1.0 , 2.5 , 5.0 ,10 µm می باشد که مقدار استانداردی هستند و در بیمارستان ها نیز این رنج مورد نیاز است. در کاربرد های صنعتی قطر کانل ها بیشتر بوده و بازه اندازه گیری نیز افزایش می یابد. لذا برای خرید پارتیکل کانتر توجه به تعداد کانال ها اولین موضوعی است که حائز اهمیت می باشد.

میزان جریان عبوری:

نرخ عبور ذرات توسط کشنده به کانال را جریان عبوری یا فلوی عبوری می گویند. این مورد نیز در سرعت و دقت اندازه گیری اهمیت دارد.

ذرات تصادفی:

میزان ذراتی که ممکن است به طور تصادفی شمارش نشوند.

مد های شمارش ذرات:

پارتیکل کانتر ها برای شمارش ذرات چند مد دارند. مد جمع کننده، مد غلظت، مد صدا که باید قبل از خرید مشخص شود.

محدوده دما:

محدوده ی دمای عملکرد پارتیکل کانتر با توجه به کاربر آن در مکان های مختلف دارای اهمیت است. برای مثال پارتیکل کانتر محیطی که در بیمارستان و اتاق تمیز استفاده می شود در محدوده دمایی تا 55 درجه سانتی گراد است. 

لوازم و امکانات جانبی پارتیکل کانتر :

با توجه به نیاز دستگاه به کالیبره شدن در بازه های کوتاه، فیلتر صفر پارتیکل کانتر در بیشتر مدل ها در داخل پک قرار می گیرد. بعضی پارتیکل کانتر ها علاوه بر تعیین میزان و اندازه ذرات قابلیت اندازه گیری رطوبت، اندازه گیری دما، ذخیره عکس و فیلم برداری از محل غبارسنجی را نیز دارند.