مولتی متر عقربه ای چیست؟

با توجه به پیدایش و گسترش مولتی متر های دیجیتال، کم کم استفاده از این نوع مولتی متر کمتر شده و تقریبا منسوخ شده است. با این حال باز هم در بازار موجود و قابل دسترس می باشد. اساس کار مولتی متر های آنالوگ و دیجیتال به یک شکل است. تفاوت اصلی در نحوه نمایش کمیت اندازه گیری شده می باشد. مولتی متر آنالوگ دارای یک عقربه و چند خط مدرج است که به وسیله آن ها مقدار پارامتر اندازه گیری شده نمایش داده می شود.

انواع مولتی متر عقربه ای

مولتی متر عقربه ای در سایز های مختلف ساخته شده و علاوه بر سایز دستگاه امکانات جانبی دستگاه نیز در انواع مولتی متر دستی موثر بوده است. علاوه بر اندازه گیری پارامتر های عمومی که در انواع مولتی متر عقربه ای مشترک است خازن سنج عقربه ای ، دما سنج عقربه ای فرکانس متر عقربه ای مورد درخواست است که با توجه به درخواست کاربر در سری های تولید جدید این دستگاه ها موارد فوق نیز در امکانات جانبی دستگاه ها گنجانده شده است.

به طور کلی انواع مولتی متر آنالوگ در پارامتر های اصلی اندازه گیری با یکدیگر مشترک بوده و بیشتر در ابعاد دستگاه و امکانات جانبی کمی متفاوت اند که کاربر باید در همگام خرید مولتی متر آنالوگ دقت نماید. همچنین در انواع مولتی متر عقربه ای می توان به برند نیز اشاره کرد. با خرید مولتی متر عقربه ای هیوکی و یا مولتی متر عقربه ای سانما ، مولتی متر عقربه ای سانوا ، مولتی متر عقربه ای کیوریتسو می توان از مدل های مختلف بهره برد.

طرز کار مولتی متر عقربه ای

به صورت کلی تمام مولتی متر های عقربه ای از قطعه ای بنام گالوانومتر ساخته شده اند که این دستگاه بر اساس تغییرات جریان عمل کرده و در حقیقت آمپر متر است. با تغییر سلکتور دستگاه و وجود مقاومت و دیود در مدار دستگاه این گالوانومتر با تغییرات ولتاژ اعمال شده به نوسانات جریانی تبدیل شده و به حرکت عقربه برابری می کند که به همین روش می توان اندازه گیری دقیقی را با این تجهیز قدیمی و پر درخواست انجام داد. گالوانومتر خود از یک سیم پیچ  متحرک و یک آهن ربا ثابت ساخت شده که مرکز آن به عقربه ای قرمز رنگ متصل که بروی صفحه مندرج متصل شده است. با عبور جریان از داخل سیم پیچ متناسب با عبور جریان از سیم پیج عقربه بروی صفحه مندرج حرکت می کند و با ثابت شدن روی عدد با توجه به ردیف دستگاه عدد مورد نظر خوانش می شود. از آنجا که ممکن است در همگام استفاده، ضربه عقربه در هنگام برگشت و قطع جریان بروی صفر خود قرار نگیرد در برخی مدل مولتی متر آنالوگ پیچ تنظیم در انتهای صفحه نمایش نصب شده که عقربه دقیقا در محل صفر دقیق تنظیم شود.

طرز کار با مولتی متر عقربه ای برای اندازه گیری مقاومت:

برای اندازه گیری مقاومت ابتدا مقدار رنج حدودی مقاومت را به وسیله سلکتور انتخاب می کنیم. معمولا رنج های مقاومتی بسته به نوع مولتی متر، از R1 تا R100 متغیر است. به این معنی که مثلا اگر مقاومت ما 30 کیلو اهم باشد، با انتخاب سلکتور روی R10 خار عقربه باید روی عدد 3 کیلو بماند. به این ترتیب با ضرب این عدد در رنج انتخاب شده مقدار مقاومت محاسبه می گردد. پس از مشخص کردن رنج مورد نظر پراب ها را روی دو سر مقاومت گرفته و مقدار آن را اندازه گیری می کنیم. باید توجه داشت که اگر عقربه تکان نخورد احتمالا رنج مقاومتی را اشتباه انتخاب کرده اید.

طریقه اندازه گیری ولتاژ و جریان AC با مولتی متر آنالوگ

برای اندازه گیری ولتاژ AC با توجه به این که ولتاژ متناوب است و مثبت و منفی ندارد تفاوتی در اتصال پراب ها وجود ندارد. سلکتور را روی قسمت AC-V قرار می دهیم. ولتاژ هم مانند مقاومت رنج های مختلفی دارد. لازم به ذکر است اگر محدوده  ولتاژی که اندازه گیری می کنیم را نمیدانیم، باید از بالاترین رنج شروع کرده و به صورت پله ای کم کنیم. در غیر این صورت به مولتی متر آسب وارد می شود. سلکتور دارای رنج های 1 ، 10، 250 و 500 می باشد. اگر کلید را روی 1 قرار دهیم، مقدار ولتاژ را روی صفحه مندرج 0 تا 10 میخوانیم و تقسیم بر 10 می کنیم. اگر روی 500 قرار دهیم با توجه به اینکه صفحه درجه بندی شده 0 تا 500 نداریم، مقدار را روی صفحه 0 تا 50 میخوانیم و ضربدر 10 می کنیم. با انتخاب رنج 10 و 50 و 250 نیز عدد مربوط به هر صفحه خوانده می شود و نیاز ضرب و تقسیم نیست. 

در مورد اندازه گیری جریان نیز به همین شکل عمل کرده ولی سلکتور را روی قسمت AC-mA و مولتی را به صورت سری در مدار قرار می دهیم.

طریقه اندازه گیری ولتاژ DC با مولتی متر آنالوگ

درست مانند قسمت قبلی انجام می شود. با این تفاوت که سلکتور روی محدوده DC-V قرار می گیرد و چون ولتاژ مستقیم است نحوه اتصال پراب ها مهم است. در این قسمت پراب مشکی به قطب منفی و پراب قرمز به قطب مثبت متصل می گردد. در غیر این صورت عقربه در جهت معکوس حرکت کرده و ممکن است دستگاه آسیب ببیند.

در مورد اندازه گیری جریان نیز به همین شکل عمل کرده ولی سلکتور را روی قسمت DC-mA و مولتی را به صورت سری در مدار قرار می دهیم.

نحوه کالیبره کردن عقربه در مولتی متر عقربه ای:

برای کالیبره کردن عقربه باید سلکتور را روی حالت مقاومت قرار داده و دو سر پراب را به هم متصل کنیم. با توجه به اینکه مقدار مقاومت در این حالت باید صفر باشد، اگر مولتی متر عدد دیگری را نشان داد از طریق ولوم کنار دستگاه عقربه را روی عدد صفر تنظیم کرده و اندازه گیری خود را آغاز می کنیم.